Zapraszamy do lektury naszego ostatniego artykułu dla „Naszego Dekarza”.
Tekst dr inż. WOJCIECH SIKORA
Fot.: Wojciech Sikora
W latach 70. w tej technologii powstawały obiekty biurowe, użyteczności publicznej, firmowe i socjalne. Popularne były domki kempingowe typu BRDA. Zakład prefabrykacji domów Stolbud Namysłów sprzedawał gotowe ściany i dach. Na przygotowanym podpiwniczeniu z pomieszczeniami gospodarczymi i stropem betonowym montowano prefabrykowane ściany z poszyciem z płyt azbestowo-cementowych, ocieplone wełną mineralną i wykończone boazerią. Indywidualni inwestorzy budowli domy „szkieletowe” według technologii kanadyjskiej. W latach 90. pojawiła się skandynawska technologia budownictwa drewnianego. Podstawową różnicą pomiędzy technologiami jest rozwiązanie konstrukcji ścian szkieletowych (rys.1). We wszystkich ścianach nośnych pod oczepem (A) jest deska czołowa – nadprożowa (C). Taki system połączeń elementów domu zapewnia całej konstrukcji sztywność i wytrzymałość. Elementy konstrukcyjne są wykonane z drewna iglastego – najczęściej ze świerka skandynawskiego przemysłowo suszonego i czterostronnie struganego. Szkielet ścian zewnętrznych jest wykonany z belek (B) o szerokości 145-220 mm i wypełniony materiałem izolacyjnym (C). Od strony zewnętrznej jest poszycie (D) z płyt drewnopodobnych (MFP, OSB) lub płyt typu Fermacell, które dodatkowo usztywnia całą konstrukcję. Na płytach montuje się ocieplenie (F) z XPS lub styropianu o odpowiedniej grubości. Całość można wykończyć (G) tynkiem, deskowaniem lub innymi materiałami. Od wewnątrz jest paroizolacja (5) i płyty gipsowo-kartonowe lub Fermacell (6). Taka konstrukcja ściany zapewnia współczynnik izolacji termicznej k poniżej 0,15. Konstrukcja dachu jest z wiązarów z drewna litego, łączonego za pomocą płytek kolczastych.
Rys. 1. Przekrój prefabrykowanej ściany. Rys. SAWE
Rys. 2. Połączenia elementów konstrukcyjnych. Rys. SAWE
Rys. 3. Rysunek ściany. Rys. SAWE
Domy w konstrukcji ścian szkieletowych projektuje za pomocą specjalistycznych modułów konstrukcyjnych. Programy pozwalają na swobodny dobór rodzaju konstrukcji ścian, modelują otwory, połączenia. Po obliczeniach otrzymujemy – w postaci plików na maszyny CNC – listę cięć, rysunek ściany na stację zbijania (rys. 3 i fot. 1), rozkrój płyt.
W rozbudowanych fabrykach są całe linie technologiczne produkujące gotowe domy (fot. 2). Są one nastawione głównie na produkcję seryjną. System prefabrykacji – zarówno w mniejszych zakładach nastawionych na produkcję na „zamówienie”, jak i w dużych fabrykach domów – pozwala na ich dokładne wykonanie. Dostarczone na plac budowy wraz z konstrukcją dachu – wiązarami – są gotowe do montażu na fundamencie (fot. 3). Prefabrykowane są panele ścienne z poszyciem z płyt lub gotowe ściany z wełną mineralną, folią i płytą gipsowo-kartonową, instalacjami wewnętrznymi, a także oknami.
Czas montażu ścian wraz z konstrukcją i pokryciem dachu (przynajmniej folią) wynosi od dwóch do kilku dni, w zależności od wielkości domu i liczby kondygnacji. Krótki czas zabezpiecza ściany w fazie montażu przed czynnikami atmosferycznymi. Po zakończeniu montażu pozostają tylko prace instalacyjne i wykończeniowe. Całkowity czas budowy domu wynosi około czterech miesięcy.
Prefabrykowane ściany (domy) w zakładach są produkowane z dobrej jakości materiałów (certyfikowanych), a maszyny CNC gwarantują dokładność i jakość wykonania. Profesjonalne ekipy montażowe zmontują dom w krótkim czasie. To wszystko sprawia, że koszt wyprodukowania domu w fabryce jest wbrew opiniom niższy od wykonywania konstrukcji na placu budowy. Zakłady produkujące na zamówienie (według indywidualnego projektu) domy do montażu nie są konkurencją dla ekip budujących, lecz ułatwieniem i możliwością poszerzenia ich oferty, a co najważniejsze zadowolenia klienta z wysokiej jakości domu.
Fot. 1. Stacja zbijania ścian MBA. Fot.: Wojciech Sikora
Fot. 2. Linia technologiczna RANDEK ze stołami motylkowymi. Fot.: Wojciech Sikora
Fot. 3. Montaż domu. Fot.: Wojciech Sikora
Według danych opublikowanych w „Inżynierze Budownictwa” 09/2023 w ciągu zaledwie ostatnich pięciu lat wartość rynku konstrukcji drewnianych w Polsce uległa podwojeniu. Duża w tym zasługa sprzedaży zagranicznej, która w minionych latach odpowiadała za blisko 60% przychodów polskich producentów. Perspektywy dla budownictwa drewnianego do 2028 roku są bardzo obiecujące, choć – podobnie jak w innych segmentach budownictwa – nie obędzie się bez przejściowej korekty. Wartość tego segmentu rynku wynosi 3,1 mld złotych, z czego znacząca część to eksport. W tej kwocie znaczny udział ma budownictwo domów drewnianych – szkieletowych, z bala, z CLT.
Wojciech SIKORA
Dr inż. nauk technicznych (konstrukcje drewniane). Prezes zarządu firmy SAWE Sp. z o. o. Sp. K.
www.sawe.pl produkującej od 40 lat konstrukcje drewniane. Specjalizuje się w wiązarach dachowych
z litego drewna łączonego za pomocą płytek kolczastych oraz prefabrykacji domów szkieletowych.