Rodzaje wiązarów dachowych
Wiązar standardowy (trójkątny)
Klasyczna forma kratownicy z poziomym pasem dolnym. Zastosowanie: domy jednorodzinne, garaże, budynki gospodarcze.
Wiązar nożycowy
Pas dolny wznosi się ukośnie do środka, tworząc skosy wewnątrz budynku. Zastosowanie: salony z wysokim sufitem, otwarte przestrzenie.
Wiązar ramowy
Z pionowymi słupkami i dodatkowymi podparciami. Zastosowanie: hale, obiekty przemysłowe.
Wiązar mansardowy (łamany)
Złamany profil dachu, zapewniający większą przestrzeń poddasza. Zastosowanie: budynki mieszkalne z użytkowym poddaszem.
Wiązar kratownicowy niestandardowy
Dowolnie projektowana kratownica do budynków o nietypowej geometrii. Zastosowanie: kościoły, hale widowiskowe, sceny, szkoły.
Rodzaje dachów
Dach płaski
Minimalny spadek (do kilku stopni), stosowany w nowoczesnym budownictwie. Zastosowanie: domy nowoczesne, garaże, obiekty komercyjne.
Dach jednospadowy (połaciowy)
Pojedyncza połać, nachylona w jedną stronę. Zastosowanie: wiaty, magazyny, domy pasywne.
Dach dwuspadowy
Najpopularniejszy w Polsce – dwie nachylone połacie łączące się w kalenicy. Zastosowanie: domy jednorodzinne, stodoły, hale.
Dach czterospadowy (kopertowy)
Połać z każdej strony – estetyczny i odporny na wiatr. Zastosowanie: domy o zwartej bryle, rezydencje.
Dach wielospadowy
Dach z wieloma połaciami, np. z wykuszami, lukarnami. Zastosowanie: duże domy mieszkalne, budynki użyteczności publicznej.
Dach mansardowy
Łamana połać, często z oknami dachowymi – styl francuski. Zastosowanie: domy z dużym poddaszem użytkowym.
Dach naczółkowy
Odmiana dachu dwuspadowego, z niewielkimi trójkątnymi połaciami na końcach. Zastosowanie: domy jednorodzinne – bardziej odporne na wiatr.
Konstrukcja wiązara dachowego
Pas górny
Ukośna belka tworząca połać dachu; przenosi obciążenia z pokrycia.
Pas dolny
Pozioma belka podstawy wiązara; przenosi obciążenia na ściany.
Krzyżulce
Ukośne i pionowe belki łączące pas górny i dolny, tworzące kratownicę.
Słupki
Pionowe elementy stabilizujące i wspierające konstrukcję.
Jętka
Dodatkowa pozioma belka łącząca krokwie; rzadziej stosowana w prefabrykacji.
Węzeł
Punkt łączenia elementów kratownicy (krzyżulców, pasów, słupków).
Oparcie wiązara
Miejsce, gdzie wiązar spoczywa na konstrukcji budynku (murłata/wieniec).
Klin
Element montażowy służący do dopasowania kąta lub wypoziomowania wiązara.
Podpora pośrednia
Dodatkowy punkt podparcia pasa dolnego w dużych rozpiętościach.
Łączniki i elementy montażowe
Płytka kolczasta
Stalowy łącznik z kolcami wprasowywany w drewno w zakładzie prefabrykacji.
Płytka perforowana
Blacha z otworami do montażu na budowie przy użyciu gwoździ lub wkrętów.
Płytka kombi
Połączenie kolczastej i perforowanej; umożliwia montaż na miejscu budowy.
Elementy dachowe i wykończeniowe
Kalenica
Najwyższy punkt dachu; linia styku dwóch połaci.
Łata
Pozioma listwa drewniana mocowana na wiązarach, pod pokrycie dachowe.
Kontrłata
Pionowa listwa pod łatą; umożliwia wentylację dachu.
Pokrycie dachowe
Warstwa zewnętrzna dachu (np. dachówka, blacha, gont).
Membrana dachowa
Paro- i wiatroizolacyjna folia chroniąca konstrukcję przed wilgocią.
Okap dachowy
Wysunięta poza ścianę dolna część połaci dachowej.
Podbitka (nadbitka)
Estetyczne wykończenie spodu okapu, np. drewnem lub PCV.
Parametry projektowe i środowiskowe
Rozpiętość
Odległość między podporami (np. ścianami nośnymi) wiązara.
Kąt nachylenia dachu
Określa pochyłość połaci; mierzony w stopniach.
Strefa śniegowa
Określa, jakie obciążenie śniegiem musi wytrzymać dach (zależnie od lokalizacji).
Strefa wiatrowa
Wytyczne projektowe dotyczące sił wiatru w danym regionie.
Dodatkowe elementy konstrukcyjne
Stężenie wiatrowe
Ukośne elementy (belki, taśmy) usztywniające dach i ściany przed działaniem wiatru.
Ściana szczytowa
Pionowa ściana pod kalenicą, na końcu budynku; może zawierać okna lub wentylację.
Zastrzał
Ukośny element stabilizujący ścianę lub dach, np. w ścianie szkieletowej.
